"หนักเอาเบาสู้"
หลักประกันความสำเร็จในชีวิต ด้วยจิตใจที่เข้มแข็งอดทน
กองอนุศาสนาจารย์
กรมยุทศึกษาทหารเรือ นำบทความทางศีลธรรมและวัฒนธรรมที่จะทำให้ผู้ประสบความสุขมั่นคงถาวรได้นั้น
ต้องมีใจที่หนักแน่นเข้มแข็งอดทนลักษณะเป็นคนที่ "หนักเอาเบาสู้"
มีคำโบราณกล่าวไว้ว่า "ชีวิตคือการต่อสู้ ศัตรูคือยาชูกำลัง" คำว่าศัตรูในที่นี้นอกจากจะหมายถึงคนแล้ว ยังหมายถึงความลำบากและอุปสรรคต่าง ๆ ด้วย ซึ่งนักปราชญ์ ทางศาสนาได้แบ่งความลำบากหรืออุปสรรคที่ชีวิตต้องอดทนต่อสู้ได้ ๔ ประการ คือ
- อดทนต่อความลำบากตรากตรำ ซึ่งเกิดขึ้นระหว่างปฏิบัติหน้าที่ เช่น ประสบอากาศร้อน อากาศหนาว รู้สึกหิว กระหาย และง่วงเหงาหาวนอน เป็นต้น ก็ยืนหยัดต่อสู้จนก้าวล่วงอุปสรรคและเข้าถึงความสุขสมหวังที่มั่นคงถาวรได้
- อดทนต่อทุกขเวทนา ซึ่งเกิดขึ้นจากการเจ็บไข้ได้ป่วย เพราะในชีวิต น้อยคนนักที่จะไม่ประสบกับทุกขเวทนาในเรื่องนี้ เมื่อเจ็บไข้ได้ป่วยจึงต้องเยียวยา รักษา อดทน ต่อสู้ ไม่แสดงอาการทุรนทุรายเกินเหตุจนเป็นเหตุให้โรคภัยไข้เจ็บนั้นกำเริบมากขึ้น
- อดทนต่อความเจ็บใจ ซึ่งเกิดจากคำพูดจาหยาบคายของคนอื่น ถ้าไม่อดทนต่อความเจ็บใจที่เกิดขึ้น นอกจากตนจะต้องกระสับกระส่ายเป็นทุกข์ใจแล้ว ยังสุ่มเสี่ยงต่อการทำร้ายซึ่งกันและกัน และนำความเดือดร้อนมาสู่บุคคลรอบข้างได้อีกด้วย
- ทดทนต่ออำนาจกิเลส โดยเฉพาะกิเลสที่เป็นรากเหง้าของความชั่วทั้งปวง คือ โลภ โกรธ หลง ไม่ควรปล่อยให้ปะทุออกมาภายนอก จนสร้างความเสียหายแก่ตนเองและบุคคลอื่น
คนที่ประสบความสุขที่มั่นคงถาวรนั้น ส่วนใหญ่จะต้องเคยผ่านความยากลำบากมาแล้วทั้งนั้น สิ่งที่สำคัญประการหนึ่งในการต่อสู้กับความลำบากนั้นคือ จิตใจที่หนักแน่นเข้มแข็งอดทนหนักเอาเบาสู้นั่นเอง ลักษณะแห่งความเป็นคนหนักเอาเบาสู้นี้ จึงเป็นหลักประกันความสำเร็จในชีวิตตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน (ที่มา : ยศ.ทร.)
มีคำโบราณกล่าวไว้ว่า "ชีวิตคือการต่อสู้ ศัตรูคือยาชูกำลัง" คำว่าศัตรูในที่นี้นอกจากจะหมายถึงคนแล้ว ยังหมายถึงความลำบากและอุปสรรคต่าง ๆ ด้วย ซึ่งนักปราชญ์ ทางศาสนาได้แบ่งความลำบากหรืออุปสรรคที่ชีวิตต้องอดทนต่อสู้ได้ ๔ ประการ คือ
- อดทนต่อความลำบากตรากตรำ ซึ่งเกิดขึ้นระหว่างปฏิบัติหน้าที่ เช่น ประสบอากาศร้อน อากาศหนาว รู้สึกหิว กระหาย และง่วงเหงาหาวนอน เป็นต้น ก็ยืนหยัดต่อสู้จนก้าวล่วงอุปสรรคและเข้าถึงความสุขสมหวังที่มั่นคงถาวรได้
- อดทนต่อทุกขเวทนา ซึ่งเกิดขึ้นจากการเจ็บไข้ได้ป่วย เพราะในชีวิต น้อยคนนักที่จะไม่ประสบกับทุกขเวทนาในเรื่องนี้ เมื่อเจ็บไข้ได้ป่วยจึงต้องเยียวยา รักษา อดทน ต่อสู้ ไม่แสดงอาการทุรนทุรายเกินเหตุจนเป็นเหตุให้โรคภัยไข้เจ็บนั้นกำเริบมากขึ้น
- อดทนต่อความเจ็บใจ ซึ่งเกิดจากคำพูดจาหยาบคายของคนอื่น ถ้าไม่อดทนต่อความเจ็บใจที่เกิดขึ้น นอกจากตนจะต้องกระสับกระส่ายเป็นทุกข์ใจแล้ว ยังสุ่มเสี่ยงต่อการทำร้ายซึ่งกันและกัน และนำความเดือดร้อนมาสู่บุคคลรอบข้างได้อีกด้วย
- ทดทนต่ออำนาจกิเลส โดยเฉพาะกิเลสที่เป็นรากเหง้าของความชั่วทั้งปวง คือ โลภ โกรธ หลง ไม่ควรปล่อยให้ปะทุออกมาภายนอก จนสร้างความเสียหายแก่ตนเองและบุคคลอื่น
คนที่ประสบความสุขที่มั่นคงถาวรนั้น ส่วนใหญ่จะต้องเคยผ่านความยากลำบากมาแล้วทั้งนั้น สิ่งที่สำคัญประการหนึ่งในการต่อสู้กับความลำบากนั้นคือ จิตใจที่หนักแน่นเข้มแข็งอดทนหนักเอาเบาสู้นั่นเอง ลักษณะแห่งความเป็นคนหนักเอาเบาสู้นี้ จึงเป็นหลักประกันความสำเร็จในชีวิตตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน (ที่มา : ยศ.ทร.)