"คุณสมบัติ
หรือจะเรียกให้ตรงว่าคุณธรรม ที่ทุกคนควรจะตั้งไว้ประจำตัวประจำใจให้มั่นเสมอประการหนึ่ง
ก็คือการรู้จักคิดพิจารณาให้จนกระจ่างชัด ไม่ว่าจะพิจารณาเรื่องราว
ปัญหา สถานการณ์ หรือแม้บุคคลใดๆ ก็ตาม ก็พยายามพิจารณาด้วยจิตใจที่มั่นคงเป็นกลาง
ไม่หวั่น ไม่สะเทือน ด้วยอคติ เพื่อจิตใจที่มั่นคงเป็นกลางนั้น
จักได้ประคับประคองความคิดความเห็น ให้พุ่งตรงเข้าสู่สาระ คือแก่นและความสำคัญของเรื่อง
ทั้งจับเหตุจับผลของเรื่องนั้น ๆ ซึ่งเกี่ยวเนื่องถึงกันและกันเป็นกระบวนการได้ทั้งหมดทุกขั้นตอน
ทำให้ความรู้ความเห็นในเรื่องที่พิจารณากระจ่างแจ่มแจ้ง และสามารถจำแนกแจกแจงประเด็นได้
โดยถูกต้องแม่นยำว่าสิ่งใดผิดสิ่งใดถูก สิ่งใดดีสิ่งใดชั่ว สิ่งใดควรทำไม่ควรทำ
อย่างไร เพียงใด การทำความรู้ความคิดให้แจ้งนี้คือ ปัญญา ซึ่งมีอุปการะแก่การปฏิบัติตัวปฏิบัติงานเป็นอันมาก
เพราะเป็นปัจจัยสร้างสรรค์ความดีความเจริญทุกอย่างได้อย่างวิเศษสุด"
พระบรมราโชวาทในพิธีพระราชทานปริญญาบัตรแก่นิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ณ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วันพฤหัสบดีที่ ๑๔ กรกฎาคม ๒๕๒๖